Waarom Squarewise steward owned en zelfsturend werd (en hoe dat uitpakt)

steward owned stewards zelfsturing Vernieuwing realiseren

Marlien Sneller (zij/haar)

Transitiemaker

Naamloze presentatie(1)

Squarewise was een goedlopend transitiebureau met 14 medewerkers en 2 directeuren. Begin 2021 werd Squarewise ‘van zichzelf’: steward owned – zonder aandeelhouders en directeuren – en met een zelfsturend team. Waarom deze move? Zijn de medewerkers een opstand begonnen tegen de directeuren? Kregen ze te weinig autonomie? Of speelden er andere grote problemen? Wees gerust, niets van dit is waar. Juist de directeuren zélf hebben deze overstap geïnitieerd.

We waren altijd al een bedrijf met weinig hiërarchie en veel autonomie

Squarewise was altijd al een bedrijf dat medewerkers veel eigen verantwoordelijkheid gaf. Jonge collega’s worden (in passende mate) in het diepe gegooid en van projectleiders wordt verwacht dat ze hun verantwoordelijkheid te nemen. De ideale wereld zien wij bij Squarewise als ‘ego-vrij’, en onze eigen ego’s staan dan ook niet in de weg voor de ontwikkelingen van de medewerkers. Als coachend leiders waren Leonie en Marcel, partners in het bedrijf en in het leven, altijd beschikbaar voor sparring en advies, zonder hun eigen meningen op te dringen aan medewerkers. Niettemin lag de beslissingsbevoegdheid, juist als het ging om interne zaken, wel degelijk bij Leonie en Marcel. Gek eigenlijk, want wij geloven dat je optimale impact kunt maken als bedrijf wanneer iedereen in zijn kracht staat. Medewerkers kunnen vaak veel meer dan waar ze specifiek voor zijn aangenomen, en vullen elkaar aan in kwaliteiten.

Squarewise werd van de Squarewisers

Steward ownership was daarom een logische stap. Leonie en Marcel brachten hun aandelen onder in een stichting, die daarmee officieel eigenaar van Squarewise werd. Daarmee werden we als Squarewise als het ware ‘van onszelf’. Een ander belangrijk aspect van steward ownership: de winst wordt alléén geherinvesteerd in de missie van het bedrijf.  Want de wereld draait om meer dan het opbouwen van vermogen, daar zijn Leonie en Marcel van overtuigd. En omdat ze ook in de kracht van individuen geloven, zijn we tijdens de transitie naar steward ownership ook een zelfsturende organisatie geworden. Dat betekent bij ons dat elke medewerker meerdere rollen vervult: naast je werk als transitiemaker in klantprojecten draag je ook bij aan de interne organisatie. En daarnaast mag iedereen een besluit nemen over elk onderwerp, mits je ons besluitvormingsproces volgt.

Iedereen reageerde anders op deze interne transitie

De medewerkers binnen Squarewise hebben wisselend gereageerd op al deze ontwikkelingen. Waar de één een gat in de lucht sprong, keek de ander liever de kat uit de boom om te zien of en hoe dit zou uitpakken. Nu we de transitie hebben gemaakt, is iedereen er blij mee. Je krijgt veel vrijheid en daarbij zoveel verantwoordelijkheid als je aankunt; je kunt taken op je eigen manier invullen en je mag je lekker bemoeien met wat je belangrijk vindt, en op de vlakte blijven over wat je niet interesseert. Essentieel als basisvoorwaarde is onze eerlijke en transparante cultuur, waarin we iedereen uitnodigen om zichzelf te uiten.

Iedere collega heeft nu een stem gekregen, en heeft invloed op de koers van het bedrijf. Hierdoor is iedereen meer betrokken bij de keuzes die we maken als bedrijf. Daarnaast luisteren we beter naar afwijkende meningen en gaat besluitvorming – anders dan je misschien zou denken – sneller dan in onze oude hiërarchische structuur. Dankzij de flexibele structuren en hoge betrokkenheid van medewerkers zijn we als bedrijf erg responsief en adaptief; een groot voordeel in deze tijden.

En ja, dat brengt soms spanning, onzekerheid en onrust met zich mee!

De overgangsperiode van een ‘gewoon’ bedrijf met directeuren en aandeelhouders naar een steward owned-bedrijf is een spannende, chaotische periode. Het bedrijf opereert tijdelijk tussen twee systemen, waarvan het nieuwe systeem soms haaks staat op de oude structuren en patronen. Iedereen is zoekende naar zijn of haar nieuwe rol, en ontwikkelt daarin nieuwe vaardigheden en een andere mindset. Ook veranderen onderlinge relaties, verdwijnt de hiërarchie gaandeweg uit onze patronen en ontstaat er meer gelijkwaardigheid. Jonge collega’s worden ineens evenveel vertrouwd als oudere, ervaren collega’s. En wanneer ga je nog wel of niet naar een oudere collega voor advies? Voor sommige collega’s is dit een intens persoonlijk groeiproces, anderen kunnen juist ontspannen en vinden het heerlijk om te vertrouwen op de kracht die er in het hele team zit.

Voor ons werkt deze manier van organiseren heel goed

Voor al deze punten is het belangrijk dat we vertrouwen hebben in elkaar als team, en dat we samen werken aan dezelfde missie. Natuurlijk worden er soms fouten gemaakt en zullen sommige keuzes minder goed uitpakken. Ook blijven we altijd schaven aan onze interne organisatie, omdat de mensen en de context voortdurend veranderen.

Wij kijken terug op een spannend en boeiende transitie naar een steward owned bedrijf met een zelfsturend team. Al met al hebben wij vertrouwen dat we met dit hechte en veerkrachtige team, waarin iedereen zich verantwoordelijk voelt en zijn talenten inzet, alle uitdagingen die we tegenkomen samen kunnen oplossen.