Kolonisatie in de landbouw: rechtvaardige landbouw stopt niet bij onze landsgrens

Voedsel en landbouw Vernieuwing realiseren

Vincent Oberdorf (hij/ hem)

Transitiemaker

Johannes Regelink (hij/ hem)

Transitiemaker

Vincent Oberdorf

Op 1 juli herdachten we met Keti Koti – Sranantongo voor ‘gebroken ketenen’ – wat ons land tot slaaf gemaakten eeuwenlang heeft aangedaan. We vieren ook de afschaffing van de slavernij, maar de pijnlijke waarheid is tegelijk dat (neo-)kolonialisme nog steeds bestaat. Ons voedsel heeft daar een grote invloed op. Onder grote druk worden er in het komende jaar belangrijke beslissingen genomen over de toekomst van ons voedselsysteem. Internationale rechtvaardigheid hoort daarin veel centraler te staan.

Ook vandaag nog worden grote groepen mensen van hun land verdreven en uitgebuit vanwege het voedsel dat wij eten, drinken, of aan ons vee voeren. Voor het produceren van palmolie vindt  volgens Human Rights Watch en Human Rights Pulse moderne slavernij plaats. Bij de productie van soja vindt op grote schaal ontbossing en landroof van inheemse volkeren plaats, zo lieten Milieudefensie, Greenpeace en Zembla vorig jaar nog zien. Grote Nederlandse banken en bedrijven zoals de Rabobank en Unilever en onze Nederlandse overheid hebben hier een grote rol in.

Vorige week werd de aandacht voor ons slavernijverleden overschaduwd door massale boerenprotesten. Hoewel er in de discussie over landbouw op dit moment weinig ruimte is voor nuance, voegen we graag wat complexiteit toe: een fundamenteel uitgangspunt van ons nieuwe voedselsysteem moet zijn dat het geen inbreuk maakt op de rechten en autonomie van mensen elders in de wereld. Als boer bij Burgerboerderij de Patrijs en tuinder bij tuinderij Kansrijk kiezen wij voor lokale voedselproductie met directe afzet naar de consument en minder input die niet van ons eigen land komt. Ook als transitiemakers bij Squarewise helpen we boeren met de omslag naar extensiever boeren met directe afzet naar de consument, wat de boer een goed verdienmodel oplevert, iets wat hij niet meer heeft.

Lokaal voedsel produceren en afzetten gaat niet alleen over een beter verdienmodel voor de boer en gezond eten voor de consument. Het gaat er ook over dat het voedsel op ons bord niet meer bijdraagt aan de uitbuiting van mensen in andere delen van de wereld. Het gaat over mensen in andere delen van de wereld de autonomie over hun land en voedselsystemen teruggeven. Vakbondsleider en milieuactivist Chico Mendes zei ooit: “ecologie zonder klassenstrijd, is gewoon tuinieren”. Gestreden wordt er volop, laten we met Keti Koti in het geheugen strijden voor een rechtvaardig voedselsysteem dat niet stopt bij onze landsgrenzen.