Waterstof wel of niet

Energietransitie

Van het gas af. Moeilijk! Al die huishoudens, al die mensen. Heel moeilijk.

Enter: waterstof. Geweldig! Er zijn geen grote aanpassingen in de woning voor nodig en het kan zonder veel aanpassingen door ons  huidige gasnet stromen. Nog geweldiger!

Maar… zoals bij elk verhaal dat net iets té geweldig klinkt, zit er een haakje. In het waterstofsprookje dus ook.

waterstofblog

Maar waterstof dan?

Als alternatieven voor aardgas in bestaande woonwijken worden besproken, hoor ik maar al te vaak: “ja, maar waterstof dan?”. Dat is makkelijk gezegd als niet het hele plaatje wordt meegenomen; want waar moet alle duurzame elektriciteit die voor de productie van waterstof nodig is vandaan gaan komen? (Voor elektrolyse, de productie van waterstof, is ontzettend veel elektriciteit nodig, die vooralsnog niet duurzaam beschikbaar is), de efficiency is nog laag en de prijs dus torenhoog.)

Doordat waterstof nu vaak als een makkelijke route wordt beschouwd, neemt het momentum weg voor andere ontwikkelingen en wordt het snel een bedreiger van het ontwikkelen van alternatieven die ook nodig zullen zijn voor het verduurzamen van de gebouwde omgeving. Dat waterstof een belangrijke energiedrager kan gaan worden, maar niet in deze fase van de energietransitie focus verdient, is ook terug te vinden in het pleidooi van Jan-Willem van de Groep (Duurzaam Gebouwd, maart 2018). Enerzijds ben ik het daar dus helemaal eens.

Anderzijds niet…

Niet omdat het natuurlijk geweldig zou zijn als ons mooie aardgasnet (op veel plekken nog in goede staat en nog voor tientallen jaren bruikbaar) ook post-aardgas kunnen blijven gebruiken. Kan dat echt nooit een goed idee zijn? En moeten we nu doen alsof waterstof helemaal niet een optie is? Enter: de waterstofmolen [1].

Dit is een techniek waar misschien toch potentieel zit om efficiënter én vooral lokaal waterstof te produceren. Als zo’n molen op een plek wordt gezet waar het veel waait en de waterstof wordt ingezet voor oudere woningen die niet op andere manieren duurzaam verwarmd kunnen worden, als er goede mogelijkheden zijn voor bewoners om eigenaarschap over de molen te nemen, als er gestuurd wordt op energiebesparing; dan zijn we volgens mij goed bezig.

Een waterstofmolen!

Daarom werd ik een tijdje terug voor het eerst enthousiast van de vraag “ja, maar waterstof dan?”. Deze keer werd die namelijk gesteld op een plek waar ook het hele plaatje wordt meegenomen (de technische, sociale en financiële factoren en het effect op de verduurzaming), de woningen van voor 1900 zeker niet zomaar naar all-electric om te bouwen zijn en er onderzoek wordt gedaan naar mogelijkheden voor lokaal eigenaarschap van de waterstofproductie.

In de geest van wat mijn collega Leonie van der Steen zo mooi formuleert – “we zoeken niet één oplossing voor alles maar voor alles een oplossing” (lees hier de blog) –  is nu de doelstelling echt te gaan uitzoeken wat de oplossing van waterstof betekent voor deze specifieke plek. Zonder meteen voor een landelijke waterstofrevolutie te pleiten wordt er op deze manier geëxperimenteerd om straks wel lokale waterstofevoluties plaats te laten vinden op plekken waar dat past.

Waterst-of wel of niet? We houden jullie op de hoogte!

[1] de eerste windmolen ter wereld die waterstof produceert wordt in 2019 in Nederland geplaatst en zal waterstof leveren aan waterstoftankstations. Lees het artikel hier.

Geschreven door Saskia Tegnell

 

Lees ook overWijken met nieuwe energie

Ga naar onze publicaties om te lezen wat we allemaal doen.