Adviesrapport BZK: een effectieve ontzorgingsmarkt voor versnelde woningverduurzaming

Energie en wonen

Yael Aartsma (zij/ haar)

Transitiemaker

Niels Rood (hij/ hem)

Transitiemaker

De ontzorgingsmarkt staat nog in de kinderschoenen, terwijl ontzorging van de particulier nodig is in alle fasen van de ‘bewonersreis’. Dat ontzorging een belangrijke rol speelt bij woningverduurzaming is ook onderkend in het Klimaatakkoord. Daarom onderzochten Squarewise en New Foresight in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties hoe de ontwikkeling van die markt gestimuleerd kan worden, zodat meer mensen bereikt worden en het aantallen woningverduurzamingen gaat stijgen.

Voor dit onderzoek spraken Squarewise en New Foresight met 23 experts en marktpartijen en raadpleegden ze de literatuur. Op basis daarvan schreven ze een advies met de titel ‘Op weg naar een effectieve ontzorgingsmarkt’. Hierin staan vier handelingsperspectieven voor de Rijksoverheid en andere stakeholders die bijdragen aan een effectieve ontzorgingsmarkt:

1. Creëer urgentie en duidelijkheid over de noodzaak en doelstellingen van woningverduurzaming richting bewoner en marktpartijen.

Dat er wat te gebeuren staat heeft de bewoner doorgaans wel door, het waarom is ook wel bekend, maar om concrete stappen te zetten hebben de meeste bewoners meer duidelijkheid nodig over het eindplaatje voor de woning en de voordelen die het heeft om snel aan de slag te gaan.

2. Vergroot comfort en capaciteit van gemeenten om beter samen te werken met ontzorgers via de wijkaanpak en individuele benadering.

Bied gemeenten capaciteit (middelen om mensen aan te nemen) en vergroot het comfort om beter samen te werken met ontzorgers. Sommige gemeenten hebben aarzeling om nauw samen te werken met marktpartijen, anderen zijn hier minder terughoudend in.

3. Versterk mogelijkheden voor financiering en besparing als een dienst, ook voor mensen die geen nieuwe schulden willen of kunnen maken.

Maak maandelijks betalen voor meer groepen mogelijk. In wijkaanpakken is het maatschappelijk voordelig als iedereen mee kan, zodat gasnetten niet vervangen hoeven te worden voor een enkeling. Dan moet er ook voor iedereen een aantrekkelijke financiële oplossing zijn, ook voor degenen die moeite hebben om nieuwe schulden aan te gaan (soms puur psychologisch). Experimenten zoals de verduurzamingsdienst (Amersfoort) moeten spoedig navolging kunnen krijgen. Ook de Wet Financieel Toezicht bevat obstakels die moeilijk uitlegbaar zijn: de energierekening telt niet mee voor het bepalen van aflossingscapaciteit.

4. Stimuleer pre competitieve samenwerking onder ontzorgers op het gebied van kennis en data uitwisseling en een garantiefonds.

Op het gebied van data en digitalisering zou gezamenlijke of publiek ondersteunde ontwikkeling de investeringen kunnen beperken en markttoetreding vergemakkelijken. Tegenstrijdigheid in adviezen (zonder dat duidelijk is waar die door komt) moet voorkomen worden. Pre-competitieve samenwerking is hiervoor belangrijk. Ook een gezamenlijk garantiefonds voor falende systemen (die in de praktijk nauwelijks voorkomen maar waar wel grote zorgen over leven) zou de verduurzamingsmarkt kunnen aanjagen.


Heb je vragen over dit adviesrapport? Neem dan contact op met Niels Rood of Yael Aartsma