Hoe ziet een boerderij van de toekomst eruit?
Johannes Regelink (hij/ hem)
De boerenprotesten zijn je de afgelopen jaren vast niet ontgaan. Zo zorgden duizenden boeren met hun tractor op weg naar het Malieveld voor de langste file ooit in de Nederlandse geschiedenis. Op dat moment was alle ophef van de boeren mij niet duidelijk. Natuurlijk wist ik dat de huidige wet en regelgeving het boeren niet gemakkelijker maakt. Maar als bedrijf zijnde moet je naar mijn mening meegaan met de tijd. Daarnaast sta ik eerder aan de kant van de koeien dan van de boeren. Toch is mijn mening aardig bijgedraaid na het bezoeken van een reguliere melkveehouderij: we zouden boeren juist moeten steunen in het vernieuwen van de landbouwindustrie!
De realiteit van een traditionele melkveehouderij
Een boerderij heeft tegenwoordig meer weg van een fabriek waar men dag en nacht werkt voor een hongerloontje, dan het geromantiseerde beeld dat je vaak te zien krijgt bij Boer Zoekt Vrouw. Dit werd mij maar al te duidelijk toen ik een rondleiding kreeg op een melkveebedrijf waar openhartig werd verteld over het reilen en zeilen van het bedrijf.
Zo werken de twee boeren 7 dagen per week van 6 uur ‘s ochtends tot 10 uur ‘s avonds om alles draaiende te houden. Hun beloning voor het harde werken is € 0 per maand aan loon, enkel € 2.000 “winst” aan het einde van het jaar. Hard werken en niets verdienen. Het is voor hen zoeken naar een manier om toch nog iets te verdienen, niet zo gek dat veel boeren intensiveren. Koeien die jaarrond binnen staan: anders is het al helemaal niet meer te doen. Terwijl de consument juist liever alle koeien in de wei ziet lopen.
Daarbij is de waarde van de 50 hectare grond de afgelopen 40 jaar elk jaar met 4% gestegen. Dat is een theoretische waarde die je alleen kan verzilveren als het stuk grond wordt verkocht, maar het aankopen van nieuwe grond om natuurvriendelijker te gaan werken is daarmee geen enkele optie. Operationeel zorgt een hogere grondprijs alleen maar voor meer kosten voor het boerenbedrijf.
Waarom zou je het bedrijf niet gewoon verkopen?
Je zou denken, als boer, verkoop je het en geniet je lekker van je oude dag. Maar zou je dat ook doen als het al sinds 1912 door je grootvader is gebouwd en je niet weet wat er van overblijft als je het verkoopt? Of als je het moet verkopen aan ondernemers uit China, die graag eigenaar worden van landbouwgrond in Europa? Helemaal als ze op deze manier hun melkpoederproductie veilig kunnen stellen?
Het liefst houd je het bedrijf in de familie, maar wie wil daar nog in gaan investeren gezien deze omstandigheden… Want hoe is zo’n groot kapitaal, met zo weinig omzet en marge op te brengen? Dit soort ontwikkelen zorgen ervoor dat bedrijfsoverdracht bijna onmogelijk wordt.
Ondernemers met een missie: meer natuur & gezond voedsel
Onze transitiemaker Johannes wordt boer
In zo’n situatie zitten ook de ooms van Johannes. Johannes is transitiemaker bij Squarewise. En hij is alsnog geïnteresseerd om het familiebedrijf in een nieuwe fase te brengen. Johannes en zijn vriendin Joanne, beiden met een ecologische achtergrond, willen andere boeren laten zien dat milieu- en diervriendelijk boeren mogelijk is. Ze willen van de melkveehouderij Nieuw Venhorstink een burgerboerderij maken door hun producten te verkopen aan mensen in de directe omgeving en hen ook bij het proces te betrekken. Hierdoor weet men precies weet wat ze eten: verse groenten van een gezonde bodem zonder bestrijdingsmiddelen en kunstmest. Maar uiteraard ook melkproducten als kaas, boter en yoghurt van 70 tevreden koeien die buiten heerlijk rondlopen. Tenslotte willen ze ook meer ruimte voor de natuur creëren met houtwallen, bosjes en kruidenrijke graslanden. Hiermee hopen ze de boerenlandvogel de Patrijs weer het hof te maken. Vandaar de naam ‘Burgerboerderij De Patrijs’ voor hun droomboerderij in Vorden (Gelderland).
Help jij deze pioniers hun droom te verwezenlijken en andere boeren te inspireren?
Je kunt op verschillende manieren hun droomproject steunen via hun website. Daarnaast zullen we geregeld een update geven over de ervaringen die onze pionier Johannes gaandeweg opdoet. Houdt onze site of Linkedin dus in de gaten!
Wil je meer weten over duurzame landbouw, oftewel kringlooplandbouw?
- Het TV-programma Tegenlicht onderzoekt hoe we tot een eerlijker en duurzamer voedselsysteem kunnen komen voor de boer van de toekomst
- Het Wageningen University & Research werkt samen met het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit in Lelystad aan een nieuw concept om kringlooplandbouw in de praktijk te toetsen.
- Ga eens langs bij Veld & Beek, een succesvol voorbeeld van duurzame boerderij in Doorwerth