Gecontroleerd Experimenteren: Woonlasten Experiment

Groots denken, klein doen. Oplossingen die doorbraken kunnen forceren in verduurzaming vragen vaak om een grote schaal, een lange termijn benadering en soms radicale rolveranderingen van partijen in de keten. Dit brengt risico’s met zich mee die verlammend kunnen werken op de voortgang. Met het inrichten en begeleiden van gecontroleerde experimenten zorgt Squarewise dat organisaties ervaring kunnen opdoen met een nieuwe werkwijze of vinding en direct in de praktijk resultaat kunnen boeken, zonder dat het afbreukrisico te groot is.

Verbinden

In het Woonlastenexperiment heeft Squarewise gezocht naar mogelijkheden voor meervoudige waardecreatie. Uitgangspunt was hoogniveau energierenovatie van woningen. Dan de vraagbestaan er mogelijkheden om andere gemeentelijke vraagstukken hiermee te combineren en meerwaarde te creëren? In opdracht van de G32 en Energiesprong zijn vier gemeenten gevonden die bereid waren een experiment aan te gaan. In individuele trajecten verkenden we de vraagstukken en kansen in de specifieke gemeenten, in gezamenlijke bijeenkomsten werd met medewerking van hoogleraar Jan Jonker geleerd van elkaars zoektocht.

Versnellen

De gemeente Lelystad, een van de deelnemende gemeenten, kampte met waardedaling in de wijk door achterstallig onderhoud door particuliere woningeigenaren rond de armoedegrens. Door oplossingsrichtingen uit verschillende gemeenten bij elkaar te brengen, zijn drie mogelijke financiële arrangementen ontwikkeld voor particulieren zonder spaargeld en/of met onderwaarde op de woning. Door het potentiele landelijke bereik gingen de deuren naar ministeries en de Belastingdienst sneller open, en door de afgebakende scope, was het mogelijk tot deze drie arrangementen te komen. De drie denkrichtingen zijn overgedragen aan een werkgroep van de Stroomversnelling die ze nu verder uitwerkt.

Verduurzamen

Op basis van de eerste experimenten bleken vier oplossingsrichtingen potentie te bieden; zorg, armoedebestrijding, waterberging en krimp. De kansen zijn beschreven in een rapport waarin ook anekdotes zijn vastgelegd over de inzichten van de gemeenten. Op deze manier bleken ze eenvoudig na te vertellen en dus over te dragen. Een rapport wordt zo niet alleen iets wat in de kast verdwijnt… Energiesprong heeft daarnaast op drie van de vier thema’s verdere programma’s ingericht. Zo wordt in het programma klimaatadaptatie gezocht naar maatregelen die een bijdrage leveren aan het opvangen van de gevolgen van een veranderend klimaat en gecombineerd kunnen worden met NOM-renovaties. De gezochte doorbraak zijn constructies waarin de belangen van verschillende partijen worden gecombineerd, zodat de maatregelen financierbaar worden.